Tarihi mekanlar inceleniyor
VALİ NAYİR KÜTAHYA’NIN TARİHİ MEKANLARINDA İNCELEMELERİNE DEVAM EDİYOR
Vali Ahmet Hamdi Nayir, Aşağı Hisar Mescidi, Hisar Altı Çay Bahçesi, İshak Fakih Medresesi ve Camii, Paşam Sultan Türbesi, Kurşunlu Camisi, Kütahya Belediyesi Evliya Çelebi Kültür Müzesi’nde incelemelerde bulundu.
Vali Nayir’e İl Kültür ve Turizm Müdürü Zülkarni Yeldemez ile Müze Müdürü Metin Türktüzün eşlik etti.
Vali Nayir, incelemelerine Kale-i Sağır, Aşağı Kale, Yeni Hisar, Yenice Hisar ve Ulupınar Mescidi isimleri ile de tanınan Aşağı Hisar Mescidi ile başladı. Kütahya Aşağı Hisar Mahallesi Sağır Sokak’ta bulunan bu mescit, Osmanlı döneminde yapılmış surların kuzeyinde ve onların bitiminde bulunmaktadır. Mescidin 3.30 m. altında taştan su tesisleri bulunmaktadır. Ancak bu kısımlar zamanla değişikliğe uğramış ve orijinalliğinden kısmen uzaklaşmıştır. Buradaki su tesisleri üç dikine bölümden meydana gelmiştir. Bölümlerin üzeri tonozlarla örtülmüştür. Uzun süre bu su tesisleri mahalle halkının çamaşırlığı olarak kullanılmıştır. Buradaki dar bir geçitten mescidin içerisine girilmektedir. Basit ve altıgen gövdeli mescidin duvar kalınlıklarında farklılıklar görülmektedir. Üzeri alttaki tonozlara oturtulmuş içten prizmatik Türk üçgenleri üzerinde yükselen kubbesi vardır. Mescidin içerisine basit bir minber ile mihrap nişi, kuzeyine de ahşap bir asma kat eklenmiştir.
Daha sonra Vali Nayir,1890 yılında yapılan, şu an çay bahçesi olarak kullanılan Hisar Altı Çay Bahçesine giderek burada incelemelerde bulundu.
Vali Nayir, İshak Fakih Medresesi yanında bulunan Ahi İzzettin Sultan Türbesini ziyaret ederek dua okudu, ardından incelemelerine Cemaleddin İshak Fakih tarafından külliye ile beraber yaptırılan, 15. yüzyıl eseri olan İshak Fakih Medresesi ve Cami ile devam etti. Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından 2011 yılında bu medresenin restorasyonu başlatılmış, restorasyon yaklaşık üç sene sonunda tamamlanmıştır. İshak Fakih Camii, 1433 tarihli Kütahya'da son dönem Germiyan eseri olup devrin ünlü Kütahyalı fıkıh alimi İshak Fakih tarafından yaptırılmıştır. Kesme taş tuğla duvarları ve gösterişli bir cephesi vardır. Son cemaat yeri üç bölümdür. Bir bölümü türbe durumundadır. Gösterişli cephesi ve düzenli mimarîsi dikkati çeker. Son cemmat yerinde kesme taşların çevresi kırmızı tuğlalarla çevrilidir. Sütun başlıkları Türk üçgenlidir. Taş mihrabın çevresini 15. yüzyıl özelliği gösteren iki renkli çinilerden bir sıra bitkisel bezemeli çini çevirir. Cami 17. yüzyılda tabakhane içerisinde bulunduğundan dolayı "Tabakhane Camii" de denilmiştir. 1420 yılında Germiyan hükümdarı II. Yakub Bey zamanında İshak Fakih bin Halil tarafından yaptırılan bir çeşme de cami yakınında bulunmaktadır. Günümüzde medrese İshak Fakih Kuran Kursu olarak hizmet vermektedir.
Vali Nayir, incelemelerine 2001 yılında Kütahya Belediyesi tarafından restore edilen Paşam Sultan Türbesi ile devam etti. Paşam Sultan Kütahya'da Germiyanoğulları zamanında yaşamış ahi büyüğüdür. Türbesi Kütahya'da Paşam Sultan Mahallesi'nde Kurşunlu Camii yakınındadır. Türbesinde torunlarından birine ait bir kitabe bulunmaktadır. 1421 tarihli bu kitabeye göre şeyh evlatlarından olan Seyyid Nureddin Efendi'nin torununun torunu Hacı İbrahim Cemal isminde bir genç on yedi yaşında ve tahsil çağında veba hastalığından vefat etmiştir. Bu çocuğun babası Hacı Kemal Paşa, Hacı Kemal Paşa'nın babası Hacı Şeyh Mehmed Efendi, Mehmed Efendi'nin babası Şeyh Alâaddin, ve Şeyh Alâaddin Efendi'nin babası da Şeyh Nureddin Efendi olarak görünmektedir. Seyyid Nureddin Efendi'nin ne zaman doğduğu ve ne zaman vefat ettiği bilinmemektedir.
Vali Nayir, Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından restorasyonu devam eden Kurşunlu Camisinde incelemelerde bulundu. Seyyid Nureddin Efendi'nin torunu Şeyh Mehmed Efendi tarafından 1377'de yaptırılan Kurşunlu Camii, Kütahya'nın Paşam Sultan Mahallesi'nde bulunan Germiyanoğlu Süleyman Şah zamanına aittir. Camiyi yaptıran Şeyh Mehmet bin Şeyh Alâeddin, ahi büyüklerinden olup, cami yakınında Paşam Sultan Türbesi'nde medfun bulunan Seyyid Nureddin Efendi'nin torunudur.
Camiye Kasımpaşa Camii de denilmesinin sebebi 1520'de Anadolu Beylerbeyi olan Kasım Paşa'nın bu camiyi tamir ettirmesinden dolayıdır. Kurşunlu Camii son cemaat yeri ortada bir giriş yeri tonozu ve iki yanında küçük kubbe ile son cemaat yeri olan ve ana mahallin kare şeklinde bir kubbe ile örtüldüğü kesme taştan bir mabettir. Cami'nin minaresinde şerefe altında tuğla mukarnasla yapılan kısmında firuze, yeşil, lacivert, mor renkli sırlanmış tuğlalar dikkat çekicidir. İlk yapıdan olduğu sanılan bir diğer çini, mihraptaki mavi üzerine beyaz “Kelime-i Tevhid” çinisidir.
Vali Ahmet Hamdi Nayir son olarak, Kütahyalı dünyaca ünlü seyyah, ilim adamı, tarihçi, yazar ve halk bilimci Evliya Çelebi’nin (1611-1683) doğduğu ev olan, Kütahya Belediyesi ve Kütahya Evliya Çelebi Kültür Hizmet ve Tarihi Eserleri Onarma Derneğinin destekleri ile Dedesi Kara Ahmet Bey’in Türbesinin yanına yeniden yaptırılan Kütahya Belediyesi Evliya Çelebi Müzesinde incelemelerde bulundu.
Vali Nayir, Evliya Çelebi’nin dedesi Kara Ahmet Bey’in kabrini ziyaret ederek dua etti. Vali Nayir, ardından Kütahya Belediyesi Mehmet Dumlu Sanat Merkezine geçerek burada yapılan çalışmalar hakkında dernek başkanı Mücahit Dinç’den bilgiler aldı. Dinç; ”Konağın yanında yer alan eski yapının Kütahya Belediyesince kamulaştırılarak geleneksel el sanatlarımızın yaşatılacağı bir merkez haline getirildiğini ve 40 öğrencinin tehzip, hat, ebru, ney, halıcılık üzerine eğitim görerek geleneksel el sanatlarımızın yaşatılmasına katkı sağladığını” ifade etti.
